رضا اویلوم می‌گوید ایران کشوری است که به سینمای حرفه‌ای اهمیت می‌دهد و روی آن سرمایه‌گذاری کرده و متوجه قدرت سینما هم هست.

به گزارش ستاد خبری سی‌وهفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، رضا اویلوم (متولد ۱۹۸۴ در استانبول) با مدرک کارشناسی زبان و ادبیات ترکی از دانشگاه فرهنگ استانبول و با مدرک کارشناسی ارشد در رشته ادبیات ترکی از مؤسسه علوم اجتماعی دانشگاه تراکیا فارغ‌التحصیل شد. او کتاب‌های سینمایی مختلفی را تألیف کرده است از جمله «سینمای شرق دور»، «سینمای روسیه»، «سینمای آلمان»، «سینمای خاورمیانه»، «سینمای ایران» و «درس‌های سینما». او همچنین عضوی از «سیاد» (انجمن منتقدان فیلم ترکیه، فیپرشی) است و در حال حاضر به عنوان ویراستار در نشریه «کتاب سیاه» مشغول به فعالیت است و نوشته‌هایی از او در مجله «از طریق سینما» منتشر شده است. در ادامه گفت‌وگوی کوتاهی با او را از نظر می‌گذرانید:

شما کتاب‌های متعددی درباره سینمای کشورهای مختلف تألیف کرده‌اید که سینمای ایران را هم شامل می‌شود. این کتاب به فارسی یا انگلیسی ترجمه شده است؟

این کتاب یک ماه است که منتشر شده و یکی از کارهای من بعد از جشنواره جهانی فیلم فجر این است که به نمایشگاه کتاب بروم و آنجا درباره این موضوع صحبت کنم. درباره سینمای ایران کتاب‌های زیادی به زبان انگلیسی منتشر شده‌اند و در ایران هم حتماً کارشناسان زیادی هستند که درباره سینمای ایران می‌نویسند. من بیش‌تر برای مخاطب ترک این کتاب را تألیف کردم.

با توجه به شناختی که از سینمای ایران دارید، فکر می‌کنید سینمای ترکیه بیش‌تر از سینمای ایران الهام گرفته است یا برعکس. چون می‌دانیم که نوری بیلگه جیلان طرفدار آثار عباس کیارستمی است.

این دو سینما از هم تأثیر می‌گیرند ولی به طور کلی درباره سینمای پرمخاطب می‌شود گفت که سریال‌های ترک، فیلم‌های پرمخاطب و سریال‌سازی در ایران را کاملاً تحت تأثیر قرار داده‌اند. از سوی دیگر، سینما و کارگردانان هنری ایران، به‌خصوص عباس کیارستمی بر سینمای ترکیه تأثیر گذاشته‌اند.

با توجه به کتاب‌های مختلفی که درباره سینمای کشورهای آسیایی تألیف کرده‌اید، جایگاه سینمای ایران در آسیا را چطور می‌بینید؟

سینمای ایران ویژگی‌های خاص و منحصربه‌فرد خودش را دارد؛ مثلاً «وجدان» یکی از مضامین اصلی فیلم‌های ایرانی است و در کل سینمای ایران به درونیات آدم‌ها می‌پردازد و دیدگاه‌های عرفانی و اخلاقی را بیان می‌کند. به‌علاوه، سینمای ایران در زمینه فیلم کوتاه هم تفاوت‌های چشمگیری با دیگر کشورها دارد. ایران کشوری است که به سینمای حرفه‌ای اهمیت می‌دهد و روی آن سرمایه‌گذاری کرده و متوجه قدرت سینما هم هست. در واقع با این سینما توانسته تصورهای شکل‌گرفته نسبت به خودش را تغییر بدهد. هر کشوری چنین سیاستی را در پیش نمی‌گیرد. این تفاوتِ ایران با دیگر کشورهاست.

سینما در ترکیه چه جایگاهی دارد؟

خب، در ترکیه سیستمی مثل انجمن سینمای جوان ایران وجود ندارد. در واقع سینما در ایران خیلی با مردم درآمیخته است و جوان‌ها بیش‌تر فیلم می‌سازند. در ترکیه دولت برای تعدادی از فیلم‌ها بودجه مشخصی را در نظر می‌گیرد. از طرف دیگر، چند سالی هست که جشنواره‌های ترکیه از فیلم‌های در حال ساخت حمایت می‌کنند.

این اولین حضورتان در جشنواره جهانی فیلم فجر است. نظرتان درباره این رویداد سینمایی چیست؟

آدم‌های مختلفی از گوشه‌وکنار جهان در اینجا جمع شده‌اند و این اولین باری است که من در این رویداد حضور دارم. اما فضایی کاملاً حرفه‌ای دارد و با فرقی با سایر جشنواره‌های بین‌المللی ندارد. تهران شهر بزرگی است و این خوب است که نمایش‌ها فقط در چارسو نیست. تا جایی که فیلم‌ها را تماشا کردم و از برنامه خبر دارم، هیئت انتخاب هم کارشان را خیلی خوب و در سطح جهانی انجام دادند.

در جشنواره جهانی فیلم فجر چه فیلم‌هایی را تماشا کرده‌اید یا قصد دارید ببینید؟

فیلم کوتاه ایتالیایی «جام جهانی در میدان شهر» (ویتو پالمیری) را تماشا کردم. خیلی دوست دارم فیلم «زغال» (اسماعیل منصف) را تماشا کنم که در ایران به زبان ترکی ساخته شده است. فیلم‌های کوتاهشان را در جشنواره‌های ترکیه دیده بودم که جایزه هم گرفته بودند. خیلی هیجان‌زده‌ام که برای اولین بار فیلمی از ابراهیم حاتمی‌کیا را روی پرده می‌بینم. در کل دوست دارم فیلم‌های اول کارگردانان جوان را تماشا کنم.

در پایان نکته دیگری دارید؟

فیلم‌های ایرانی در ترکیه نه به عنوان یک فیلم خارجی بلکه به عنوان یک فیلم ترکی دیده می‌شوند و مورد استقبال قرار می‌گیرند؛ و حتی اگر در نمایش عمومی خیلی موفق نباشند، در اینترنت و هفته‌های نمایش فیلم خیلی خوب دیده می‌شوند. فکر می‌کنم فیلم‌های ایرانی در آینده حتی تماشاگران بیش‌تری هم در ترکیه خواهند داشت. در پایان به خاطر دعوت آقای میرکریمی، کامیار محسنین و محمد اطبایی تشکر می‌کنم چون فرصت پیدا کردم سینمای ایران را در مرکزش دنبال کنم.

آدرس سایت رسمی جشنواره Fajriff.com و پست الکترونیکی جشنواره Info@Fajriff.com است.

سی ‌و ‌هفتمین دوره جشنواره جهانی فیلم فجر از ۱۸ تا ۲۶ آوریل ۲۰۱۹ (۲۹ فروردین تا ۶ اردیبهشت ۱۳۹۸) به دبیری رضا میرکریمی در تهران در حال برگزاری است.