کاپتروف، محقق تاریخ سینما تاکید کرد که سینما را تنها به شکل یک هنر نمی‌بیند، بلکه برای او سینما جریانی متشکل از اقتصاد و سیاست است.

به گزارش ستاد خبری، کارگاه آموزشی سرگئی کاپتروف صبح امروز جمعه سوم اردیبهشت ماه در دانشکده سینما تئاتر برگزار شد. کاپتروف از مستندسازان و محققان روسیه با حضور در این دانشکده درباره اهمیت تاریخ سینما و مطالعات تاریخی صحبت کرد. قطعاتی از فیلم‌های تاریخی منحصر به فرد روسی و ارمنی درباره ایران که دوره قاجار و پهلوی اول ساخته شده، به نمایش درآمد.

این مستندساز که سال‌ها به عنوان مترجم و خبرنگار فعالیت کرده است، تحصیلاتش در زمینه سینما را در امریکا ادامه داده و بعد از آن تحقیقاتی را در زمینه تاریخ سینمای روسیه آغاز کرده است. او مدت زمان زیادی را برای تحقیق در زمینه سینمای امریکا و شوروی در زمان جنگ سرد گذاشته است.

کاپتروف در ابتدا با بیان اینکه از صحبت کردن با علاقه‌مندان سینما خوشحال می‌شود، گفت: من یک تاریخ نگار سینما هستم و بیشتر ارتباط من با گذشته‌هاست. در حقیقت تاریخ سینما فقط یک سینما نیست، بلکه اتفاق‌هایی است که در گذشته رخ داده است و جذابیت‌های خاصی دارد.

او ادامه داد: من سینما را تنها به عنوان هنر نمی‌بینیم، سینما گاهی برای من اقتصاد و سیاست است. این‌ها مسائل ساده‌ای نیستند و برخی ممکن است به راحتی از کنار آن بگذرند.

کاپتروف با تاکید بر اینکه در تاریخ سینما فیلم‌هایی وجود دارند که گم شده‌اند، عنوان کرد: من درباره این فیلم‌ها تحقیق می‌کنم و نکته‌های جالبی را هم در این مسیر پیدا کردم، همچنین اظهارنظرهای جالبی را درباره برخی فیلم‌های مشهور تاریخ سینمای جهان پیدا کردم.

این محقق با اشاره به اینکه در سال‌هایی شرکت‌های امریکایی در شوروی دفتر داشتند و تا مدت‌ها فیلم‌هایی را می‌ساختند، ادامه داد: این موضوع برای مدت ۸۰ سال ادامه داشت تا اینکه در دوران جنگ سرد این روابط قطع می‌شود و جماهیر شوروی در مسیری قرار می‌گیرد که خودش فعالیت‌هایی را آغاز کند.

یکی از فیلم‌هایی که درباره تاریخ ایران ساخته شده، «خرقه‌پوش» نام دارد، کاپتروف در باره این مستند گفت: «خرقه‌پوش» با قاعده‌های اصلی مستندسازی مشکل دارد، چون درباره ایران فیلم ساخته، اما تولیدی است و در کشور ارمنستان و در یک استودیو و با حضور افراد ایرانی ساخته شده است و بیشتر می‌توان نام مستند-فانتزی را روی آن گذاشت.

او دلیل ساخت این مستندها را برای بهبود بخشیدن به رابطه میان کشورها دانست و عنوان کرد: در زمانی که رابطه میان ایران و شوروی سینوسی بود، در بخش فرهنگ معتقد بودند که سینما ابزار مناسبی برای بهبود بخشیدن به این روابط است و به همین دلیل فیلم‌هایی درباره ایران می‌ساختند. «خرقه‌پوش» در ارمنستان و با کمک شوروی در سال ۱۹۲۷ تولید شده است.

این پژوهش‌گر در بخشی از صحبت‌هایش تاکید می‌کند که بیشتر فیلم‌هایی که درباره ایران ساخته شده، در همان روزگار در سینماهای شمال ایران که ارمنی‌ها ساخته بودند و صنعت سینما در ایران را هم رونق بخشیدند، به نمایش در می‌آمده است.

کاپتروف گفت: یکی از بزرگترین مشکلاتی که در زمینه تحقیق درباره تاریخ سینمای ایران با آن روبرو هستم، این است که زبان فارسی را نمی‌دانم. اما محققان فارسی زبانی هستند که می‌خواهند در این زمینه کار کنند و امیدوارم هنرجویانی که این‌جا هستند سریع‌تر کار کنند تا بتوانند با نشر دادن حتی یک مقاله تحولی را ایجاد کنند.

این پژوهشگر در پاسخ به این سوال که شرایط سینمای مستند در روسیه چطور است، گفت: مستندهایی داریم که در تلویزیون ساخته می شوند و همان‌جا هم به نمایش در می‌آیند. البته مستندهای انتقادی هم هستند که یا به نمایش در نمی‌آید یا اینکه به صورت محدود در جشنواره‌ها دیده می‌شوند. البته برخی مستندها هستند که توزیع کننده‌های بزرگتری برای آن‌ها وجود خواهد داشت و می‌تواند پول هم برگردد. اما تلویزیون کار خودش را می‌کند و مستندها را با قیمت های خیلی پایین می‌خرد و حتی ممکن است آن را کوتاه کند و بعد نمایش دهد.

سی و چهارمین جشنواره جهانی فیلم فجر از اول تا ششم اردیبهشت ماه با دبیری رضا میرکریمی در پردیس چارسو برگزار می شود.