پرفسور ماریکه دِوالک دانشیار مطالعات رسانه و مدیر «برنامه هنرها و جامعه» در دانشگاه اوترخت هلند در کارگاه «تلویزیون و رسانه‌های جدید» به بررسی شرایط حال حاضر تلویزیون‌ها در مواجهه با رسانه‌ها و مدیاهای جدید پرداخت.

به گزارش ستاد خبری سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، کارگاه «تلویزیون و رسانه‌های جدید» با حضور پرفسور ماریکه دِوالک دانشیار مطالعات رسانه و مدیر «برنامه هنرها و جامعه» در دانشگاه اوترخت هلند و شهاب اسفندیاری رئیس دانشگاه صدا و سیما صبح امروز ۴ اردیبهشت ماه در دانشگاه صدا و سیما برگزار شد.

ماریکه دِوالک در ابتدای این نشست با بیان این موضوع که می‌خواهد در این جلسه درباره تلویزیون و رسانه صحبت کند، اظهار کرد: موضوع صحبت‌های امروز من درباره رسانه و تلویزیون است، به نظر من نباید بین رسانه‌ها تفاوت قائل شد، چون رسانه‌ها همه دست در دست یکدیگر هستند. در حال حاضر رسانه‌ها همه در حال نزدیک شدن به هم هستند و برایم سوال است که با توجه به نزدیک شدن رسانه‌ها به یکدیگر، شما در دانشگاه‌های خود قصد انجام تغییرات در سیستم تدریس خود را دارید یا خیر؟

وی در ادامه این کارگاه با اشاره به بحث تلویزیون و رسانه در کشور هلند، گفت: می‌خواهم درباره یک تولیدکننده برنامه‌های تلویزیونی در کشور هلند صحبت کنم. این تولیدکننده در ابتدا از کشور هلند به عنوان یک کشور کوچک استفاده کرد و پس از مشهور شدن، تولید برنامه در کشور‌های مختلف را آغاز کرد.

مدیر «برنامه هنرها و جامعه» دانشگاه اوترخت هلند ادامه داد: این شبکه با برنامه‌های بزرگی که با ایده‌های مختلف تولید کرد، موفق شد به شهرت برسد و الان جالب است که از آنها بپرسیم با توجه به همگرایی که در رسانه‌ها به وجود آمده است، چگونه می‌خواهند روند تولید برنامه‌های خود را تغییر دهند؟ من این شرکت تولیدکننده را به عنوان یکی از سودآورترین شرکت‌ها می‌بینم و دلیل آن هم به نظرم این است که آنها از یک شرکت تولیدکننده تلویزیونی به یک پلتفرم با برنامه‌های متنوع تبدیل شده‌اند.

این مدرس دانشگاه در ادامه کارگاه با اشاره به بحث تغییراتی که رسانه‌ها ناگزیر به انجام آن هستند، بیان کرد: برنامه‌ای در اروپا وجود دارد که مخصوص استعدادیابی در حوزه صداست و نام آن هم the voice است؛ این برنامه توانست با تغییراتی که در برنامه خود به وجود آورد، پلتفرم‌های دیگری را هم مانند استفاده مخاطبان از اپلیکیشن این برنامه به آن اضافه کند که این تغییرات در نهایت منجر به ارتقای این برنامه شد که به نظرم از این جهت کار آنها قابل تحسین است.

وی افزود:همچنین در حال حاضر در اروپا از مبحثی به اسم «توسعه دیجیتالی» صحبت می‌شود که با استفاده از آن می‌توانند متوجه شوند که چه کسی در کجا برنامه‌های آنها را تماشا می‌کند. این موضوع باعث می‌شود آنها متوجه شوند چه میزان تماشاگر دارند که در نهایت فهمیدن آن می‌تواند به بهبود برنامه کمک کند.

در ادامه این برنامه یک شرکت‌کننده سوالی را مطرح کرد مبنی بر اینکه منظور دوالک از تفاوت میان رسانه‌ها که در ابتدای این کارگاه بیان کرد، چه چیزی است؟ دوالک در پاسخ به این پرسش بیان کرد: به هر حال می‌توان از زاویه‌های مختلف به این تفاوت‌ها نگاه کرد. همچنین از لحاظ تکنولوژی هم این موضوع تفاوت‌هایی دارد، مثلا انتظاری که از فیلم سینمایی داریم این است که در سالن تاریک سینما فیلم به نمایش در بیاید و از تلویزیون هم انتظار داریم فیلم را در خانه خود و روی مبل تماشا کنیم، اما تفاوت اجتماعی بزرگی که وجود دارد مربوط به اینتراکتیو بودن مخاطبان در عصر جدید است. سالیان گذشته به این شکل بود که تماشاگران عادت کرده بودند به صورت متمرکز و ثابت فیلم را تماشا کنند، اما الان به این صورت نیست و تماشاگران به اینتراکتیو بودن برنامه‌ها عادت کرده‌اند.

وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه موضوع تغییر در رسانه‌ها چه تاثیری در سیاستگذاری رسانه خواهد داشت، گفت: از نظر یک هلندی پاسخ می‌دهم چون به هر حال هر جایی سیاست‌های خاص خودش را دارد، اما در هلند این‌گونه نیست و تلویزیون هلند تحت حمایت دولت است. هشت شبکه در هلند وجود دارد که کاملا در اختیار مردم است و به نوعی تجاری هستند. از دهه ۸۰ میلادی کانال‌های تجاری هم با هدف سودآوری به کانال‌های این کشور اضافه شدند. از لحاظ سیاستگذاری خوب است که به کانال‌ها هم نگاه تجاری و هم نگاه عمومی داشته باشیم.

دِوالک در پاسخ به این پرسش که آیا در آینده چیزی به نام «تلویزیون» وجود خواهد داشت یا نه، گفت: فکر نمی‌کنم از بین برود ولی به نظرم تغییراتی خواهد داشت، به این دلیل که بعضی از برنامه‌های زنده یا برنامه‌های ورزشی که به صورت زنده پخش می‌شوند، ارزشمند هستند و اگر این ویژگی را از آنها بگیرند، تماشاگر را هم از دست خواهند داد.

پرسش بعدی که در این کارگاه مطرح شد مربوط به بحث گسترش اطلاعات بود، شرکت‌کننده پرسش خود را اینگونه مطرح کرد: چند سالی است در اروپا با یک چالش به نام گسترش اطلاعات روبه‌رو هستیم. آیا با این پدیده در کشور هلند هم روبه‌رو بوده‌اید؟ پیشنهاد شما برای مقابله با این چالش جهانی چیست؟

وی در پاسخ به این پرسش گفت: خیلی نسبت به این موضوع بدبین هستم که بشود از لحاظ قانونی کاری کرد ولی فکر می‌کنم می‌توان مردم را در رابطه با حوزه مدیا مطلع کرد. این یادگیری‌ها می‌تواند از دوران کودکی آغاز شود و بچه‌ها متوجه شوند که باید چه کانال‌هایی را دنبال کنند.

در ادامه شهاب اسفندیاری رییس دانشگاه صدا و سیما از دوالک پرسید: رشته شما مطالعات فیلم است ولی کتاب‌هایی را در حوزه تلویزیون نگارش کرده‌اید، ارتباط این دو موضوع به هم چیست؟

دِوالک در پاسخ به این پرسش بیان کرد: برنامه‌های دانشگاهی آمستردام خیلی متفاوت بودند اما الان اینطور نیست. من فیلم خوانده‌ام اما وقتی خواستم در همان دانشگاه این مبحث را تدریس کنم، چنین رشته‌ای موجود نبود، اما رشته‌ای مربوط به تلویزیون وجود داشت که من هم مشغول تدریس در این بخش شدم و در نهایت کتاب‌هایی را هم نگارش کردم و تحقیقاتی را نیز درباره این موضوع انجام دادم.

این کارگاه با تشکر اسفندیاری از دوالک برای حضورش در این دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر به پایان رسید.

آدرس سایت رسمی جشنواره Fajriff.com و پست الکترونیکی جشنواره Info@Fajriff.com است.

سی‌و‌هفتمین دوره جشنواره جهانی فیلم فجر از ۱۸ تا ۲۶ آوریل ۲۰۱۹ (۲۹ فروردین تا ۶ اردیبهشت ۱۳۹۸) به دبیری رضا میرکریمی در تهران برگزار می‌شود.