نفرتی عمیق

هما توسلی

«دل‌بستگی» تجربه‌ای شخصی است از فیلم‌ساز جوان ترک، بوراک چویک، که با الهام از ماجرایی واقعی در زندگی خودش ساخته است. در بخش اول فیلم شخصیت اصلی نامه‌ای را که به عمه‌اش نوشته، برای ما می‌خواند و توضیح می‌دهد که تجربه مشترکی که با عمه داشته، آن‌قدر شخصی هست که برای بازگو کردنش نیاز به اجازه‌ او نداشته باشد.

پسر از ماجرای آشنا شدن‌ با دختری غمگین می‌گوید و تصاویری مجرد، عکس‌گونه، با نورپردازی و رنگ‌آمیزی‌های اغراق‌شده از مکان‌های مختلف به تجسم این داستان در ذهن تماشاگر کمک می‌کند؛ دریای سیاه مواج، اتاق پر از عکس و گلدان‌های سبز که آباژوری نور قرمز متهاجمی بر آن تابانده، تخت‌خوابی زرد و خالی و بادی که پرده‌ سفید را تکان می‌دهد. نامه بیشتر به اعتراف برای پلیس می‌ماند و پسر قدم به قدم توضیح می‌دهد که آن قتل چگونه اتفاق افتاده است، بی‌آن‌که جمله‌ای از انگیزه‌ قتل حرفی بزند. لحن نامه سرد است و صدای پسر بی‌روح و رام، چنان‌که از روی نوشته‌ کس دیگری می‌خواند.

بعد از دادن اطلاعات کامل از چگونگی وقوع یک قتل خونین، در نیمه‌ دوم فیلم با فلاش‌بکی به شب آشنایی دختر و پسر بازمی‌گردیم. همان مکان‌های خالی را حالا با آدم‌هایش می‌بینیم؛ دختر زیبای غمگینی که به دریای سیاه شب زل زده و پسر خوش‌رو و مهربانی که معلوم است از او خوشش آمده است. راه می‌افتند و حرف می‌زنند و به خانه‌ دختر می‌روند و… همان مکان‌ها با نورهایی روشن‌تر و فضایی آرام‌تر. داستان عشقی زیبا و آرام‌بخش جلوی چشممان تصویر می‌شود. جزئیاتی مثل موهای تاب‌دار دختر، میز رنگارنگ صبحانه و پاهایی که زیر درختان جنگلی سبز روی هم یله داده‌اند، در قالب قاب‌هایی نقاشی‌وار خوشی این زوج را تجسم می‌بخشند.

«دل‌بستگی» یادآور سه‌گانه مشهور لینکلیتر، به‌خصوص «پیش از طلوع» هم هست. دختر و پسری که به هم برمی‌خورند و تمام شب تا صبح حرف می‌زنند و به هم دل می‌بازند (نوعی ارجاع یا ادای دین به آن فیلم؟)، با این تفاوت که این‌بار می‌‌دانیم این آشنایی زیبا و رمانتیک مقدمه‌ قتلی خونین و به لحاظ انگیزه، پیچیده است؛ نفرتی عمیق که فیلم ترجیح می‌دهد بازش نکند. و ماجرا زمانی جالب‌تر می‌شود که می‌فهمیم عمه چویک حدود ۱۵ سال پیش یعنی وقتی بوراک ۱۰ ساله بوده، مرتکب چنین قتلی شده و هنوز در زندان است.