بیله
- سینمایی
- ۲۰۱۸
- ۱۰۴ دقیقه
- لتونی، لیتوانی، جمهوری چک
- زبان: لتونیایی
یک دخترک عجیب و فوقالعاده خلاق تلاش میکند دنیای پیچیده و گیجکننده بزرگترها را در اروپای پیش از جنگ جهانی دوم درک کند و با وجود بیمهریهایی که از جانب مادرش احساس میکند، تواناییها و ارزشهایش را به او نشان دهد. بیله در مواجهه با تحقیرهای مادرش به رویاهای رنگارنگ خود پناه میبرد و به دنبال راه فراری در سرزمین رویاهایش میگردد. این فیلم اقتباسی از رمان پرفروش «بیله» به نویسندگی ویزما بلسهویکا، نویسنده نامزد دریافت جایزه نوبل است.
کارگردان: اینارا کولمن
نویسنده: آرویس کولمانیس، اِویتا اسنیهدزه
شرکت تولید کننده: فیلم استودیو دِوینی
وضعیت نمایش: نخستین نمایش در آسیا
نقد فیلم
رسیدن به سرزمین رویاها

گلی امامی
فیلم بر مبنای خودزندگینامه سه جلدیِ ویزما بلشویکا، نویسنده شهره لاتویایی و فعال اجتماعی ساخته شده. آثار ویزما بلشویکا در اروپای شمالی و بهویژه سوئد بسیار مورد استقبال قرار گرفته، بهطوریکه تا کنون پنج بار کاندیدای دریافت جایزه نوبل بوده است.
«بیله» حکایت دخترک هفت ساله باهوش و زیرک خانوادهای فقیر در دهه 1930 در لاتویای تحت تجاوز آلمان نازی است. بیله با اینکه هنوز رسما به مدرسه نرفته، کتاب میخواند، و آرزویش رسیدن به «سرزمین رویاهاست»، که به تصور او پشت جنگل بیرون شهرشان است (و یکی دو بار در تلاشی بیحاصل میکوشد به آنجا برسد). پدر دائمالخمری بیکاره و مادر خانهداری تلخکام و موظف است که سامان دادن به زندگی دشوار روزمره، دیگر محلی برای عطوفت در وجودش باقی نگذاشته. امور آنها را مادر زنِ همیشه شاکی و غرغرو، با خدمتکاری در خانه دیگران، تامین میکند. نکته جالب توجه این است که خانه کوچک و فقیرانهای که فیلمبرداری در آن صورت گرفته، در حقیقت خانه واقعی کودکی ویزما بلشویکاست.
فیلمبرداری فیلم ریزبینانه و دقیق و بازیها بسیار درست و باورپذیر است. با وجود تصویر این ایامِ سخت در زندگی دخترک، فیلم از لحظات طنزآمیز خالی نیست. این فیلم سیاهوسفید و تاثیرگذار را میشود در ژانر فیلمهای نئورئالیستی دهه ۵۰ (میلادی) ایتالیایی گنجاند. با در نظر گرفتن موفقیت بینالمللی فیلم «روما» (آلفونسو کوئارون) در سال 2018، که از هر نظر با انواع ملودرامهای پرفروش و موفق سالهای اخیر متفاوت بود، و شباهتهای ساختاری فراوان «بیله» به «روما»، میتوان امیدوار بود که فیلم با موفقیتی بینالمللی روبهرو شود.
به سبک اروپای شرقی قدیم

مجید اسلامی
فیلم دوم این کارگردان اهل لتونی، اقتباسی است از رمانی به همین نام نوشته بیزکا بلسهویکا (شاعر، نویسنده و مترجم صاحبنام اهل لتونی، ۱۹۳۱-۲۰۰۵) که خاطرات کودکی نویسندهاش را بازتاب میدهد. این در واقع نخستین کتاب از سهگانهای است که به زندگی شخصیت اصلیاش در دوران پیش از جنگ، هنگام جنگ و پس از جنگ جهانی دوم (دوران اشغال لتونی به دست اتحاد شوروی) میپردازد. فیلم بهزیبایی ما را با کاراکتر دختربچه هشت ساله فیلم همراه میکند؛ اینکه چطور دنیای پدر و مادرش و مشکلاتشان را نظاره میکند و این مشاهدات در ذهن خیالپرداز او چه جلوهای پیدا میکند. «بیله» در ساختن فضای دهه ۱۹۳۰ بسیار موفق است، همچنین در ساختن فضای تغزلی ذهن کودکانه بیله. چندان به دراماتیک کردنِ وقایع عادی زندگیشان نمیپردازد و ترجیح میدهد روند عادی زندگی را از نگاه شخصت اصلیاش ترسیم کند. «بیله» بیشتر فیلم بافت است تا قصه یا ایده. اگر بخواهی با تعریف کردنِ قصهاش کسی را به دیدنش ترغیب کنی، شاید چیز زیادی برای تعریف کردن نداشته باشی. ولی فیلم موفق میشود صحنههای آشنایی مثل سینما رفتن، ذوق کردن از خوردنِ بستنی و مواجهه با مشقهای آموزش پیانو را به صحنههایی جذاب و دیدنی بدل کند.
ساختن فیلم با شخصیت کودک شرط اصلیاش بازی گرفتن از کودکان است. بازیگر نقش بیله (روتا کرونبرگا) فوقالعاده است؛ شیرین و باهوش و دوستداشتنی. بچه که بودم، جشنواره بینالمللی فیلم کودک برای ما بچههای اواخر دهه ۱۳۴۰ شمسی تجربهای شگفتانگیز بود، و این خاطرات با سینمای اروپای شرقی دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ آمیخته اس؛ سینمای مجارستان، لهستان، رومانی و اتحاد شوروی (که شامل کشورهایی مثل لتونی هم میشد). «بیله» یادآور شکوه این سینماست در بهترین شکلش.
تــصــاویــر


حــضــور بینالمللـــی
۲۰۱۸: برنده جایزه بهترین فیلم از جشنواره ملی فیلم لتونی۲۰۱۸: جشنواره فیلم تالین، استونی
عوامــــــل فیـــــلم
نویسنده: آرویس کولمانیس، اِویتا اسنیهدزه
مدیر فیلمبرداری: یورگیس کمینس
تدوینگر: مایکل لانسکی، آنا یوهانسون ریوندووا
موسیقی: پتریس واسکس
صدا: آرتوراس پوگاسیائوسکاس
طراح صحنه: یِوا رومانووا
تهیه کننده: یانیس یونِویکس، مارتا رومانووا-یکابسون، آروناس استوسکاس، کستوتیس پترولیس، داگمار سدالچکووا، میچل کرچک، آندرهآ شافر
بازیگران: آرتورس اسکراستینس، روتا کرونبرگا، الینا وِین، لولیتا کائوکا
کارگردان

اینارا کولمن
اینارا کولمن یکی از شناختهشدهترین فیلمسازان کشور لتونی است. اینارا مدرک تحصیلی خود را در سال 1994 از انستیتوی تئاتر، موسیقی و فیلمبرداری سنپترزبورگ دریافت کرد و پس از آن با شرکت در بسیاری از کلاسهای بینالمللی و ورکشاپهای مربوط به کارگردانی و تهیهکنندگی، دانشِ روزِ فیلمسازی را فراگرفت. او در سال 1991 شرکت فیلمسازی «دِوینی» را در ریگا، پایتخت لتونی، پایهگذاری کرد که امروزه جایگاه خود را به عنوان شرکتی حرفهای و قابل اطمینان، با رزومهای مملو از فیلمهای تأثیرگذار در سینمای اروپا تثبیت کرده است. اینارا همچنین از سال 1991 تاکنون به طور مداوم مشغول کارگردانی و تهیهکنندگی انواع فیلمهای مستند و تبلیغاتی است. او یکی از اعضای آکادمی فیلم اروپا و عضو سازمان بینالمللی «شبکه فیلم مستند اروپا» نیز به شمار میرود. «بیله» سومین فیلم بلند داستانی او محسوب میشود.