آخرین ماموریت پیرمرد

نوید پورمحمدرضا

پیرمرد گالری‌دار و فروشنده‌ آثار هنری پیش از بازنشستگی به دنبال آخرین معامله‌ عمرش است؛ معامله‌ای سودآور که هم مرهمی بر زخم‌ها و ضررهای گذشته باشد و هم وداعی باشکوه با یک عمر خرید و فروشِ آثار هنری. این نقطه‌ عزیمت آخرین فیلم کلاوس هارو، «آخرین معامله»، است. یک نقاشی بی‌نام‌ونشان آخرین وسوسه‌ پیرمرد سمج و پی‌گیرِ فنلاندی‌ است، و نه فقط وسوسه، که آخرین ماموریت عمر او. تلاش برای یافتن منشأ نقاشی و نام و نشانِ خالقش با تلاش برای ترمیم رشته‌های ازهم‌گسیخته‌ خانوادگی در هم ‌می‌آمیزد و با رسیدن پیرمرد و پسر به یکدیگر، با تولدِ درامِ پدربزرگ‌ و نوه، این دو مسیر یکی می‌شوند. اما در «آخرین معامله»، تصویر آشکارا و به‌مراتب از روایت جلوتر است. فیلم، چه آن زمان که خیره به قاب‌های نقاشی نقش و شگفتیِ درون آن‌ها را به نظاره می‌نشیند، چه زمانی که در فضاهای داخلی باریکه نور را از میان تاریکی‌ها و گردوخاک‌ها و خرت‌وپرت‌ها می‌جوید، و چه هنگامی که در فضاهای بیرونی هلسینکی بر روی سنگفرش خیابان‌ها و در میان ترامواها و خانه‌ها و مغازه‌ها قدم برمی‌دارد، بسی زیباتر و غنی‌تر از ورِ داستانی و سویه‌ روایی‌اش است. به این‌ها اضافه کنید نوازش موسیقایی قطعات کلاسیک فیلم را که به تصاویر جلوه‌ای دل‌رباتر و سرمست‌تر می‌بخشند. آخرین ماموریت پیرمرد در پهنه‌ موسیقی و تصویر زیباست و ویژه، اما در قلمرو روایت شبیه به انبوهی از مأموریت‌های مشابه ا‌ست که به نام آخرین مأموریت به خوردِ مخاطبان سینما داده شده‌اند