يك تراژدی بومی

سحر عصرآزاد

زغال نخستين فيلم سينمايي اسماعيل منصف است كه سابقه ساخت فيلم كوتاه و هم‌چنين تدوين آثار داستاني و مستند را در كارنامه دارد. كليت فيلم در جغرافيای يك روستای آذری زبان و به زبان آذری می‌گذرد و با موقعيت تراژيك يك خانواده كه درگير بحران اقتصادي هستند، آغاز می‌شود. بحراني كه همان ابتدای فيلم با آزادی مشروط پسر خانواده براي ازدواج خواهرش به آن اشاره می‌شود و به‌تدريج چگونگي و چرايي زنداني شدن ياشار و رابطه مخدوش اين خانواده با دايي برملا می‌شود. فيلمنامه به گونه‌اي تدريجي و با ظرافت اطلاعات را افشا می‌كند كه مخاطب در روندی پرتنش همچون يك پازل معماگون با شمايل بحران فزاينده اين خانواده مواجه می‌شود. بحراني كه ابتدا ساده و متداول اما به‌تدريج پيچيده‌تر و درنهايت به يك تراژدی ناگزير ختم می‌شود كه ساختار و فرم روايي در چينش قطعات اين پازل براي رسيدن به چنين پايان تكان‌دهنده‌ای به‌شدت اهميت پيدا می‌كند. فيلم واجد گره‌گشايي و افشاگری‌های متوالی است كه با هوشمندی گره‌هاي اين موقعيت تراژيك را سخت‌تر و حلقه بسته شرايط را تنگ‌تر می‌كند و از همين رو قابل تامل است. حضور گروه بازيگران آذری‌زبان را كه به هماهنگي و يك‌دستي منحصربه‌فردی در نقش‌آفريني رسيده‌اند، بايد از ويژگي‌های مهم اين فيلم دانست.