زن به دردسر افتاده

علیرضا علویان

سينماى مجارستان در چند سال گذشته در جشنواره‌‌هاى مختلف خوش درخشيده است. اما فيلم «به بازى گرفته‌‌شدگان» در همان شروع تيتراژ طولانى‌اش بسيار آمريكايى به نظر مي‌رسد. تفاوت زيادى، چه از نظر قصه و چه از نظر فرم، با فيلم‌هاى ديگرى از مجارستان در چند سال اخير دارد.

فيلم «به بازى گرفته‌شدگان» محصول مجارستان در مورد پليس زنى است كه درگير پرونده‌هاى پيچيده چند قتل است.

قصه جنايى آن با محوريت زن پليسى كه به دردسر افتاده است، و  قطعا بازى مونيكا بالساى، از نكات جذاب آن است و مثل اكثر فيلم‌هاى جنايى پليسى پركشش و جذاب است. نكته مثبت فيلم تدوين  و استفاده از جلوه‌هاى صوتى صدا و موسيقى است كه البته نكات ضعف و قوت خود را دارد. نويزهاى مداوم و افكت‌هاى اغراق‌آميز در بعضى از سكانس‌ها به آن وجهى ويديوكليپى بخشيده است.

شايد تماشاى صحنه‌هاى پرهيجان تعقيب و گريز فيلم كه به‌خوبى اجرا و تدوين شده است، نياز چندانى به استفاده اغراق‌آميز از جلوه‌هاى صوتى نداشت. هر چند همان جلوه‌هاى صوتى در بخش‌هايى از  فيلم كاملا به‌جا استفا شده است، اما تكرار بيش از اندازه آن در صحنه‌هاى مختلف آن را يكنواخت كرده است.

فيلم «به بازى گرفته‌شدگان» فيلمى ديدنى است، به‌خصوص تماشاى آن در سينما همراه با ديگران.

یک گزارش از پیش تعیین شده

آیدا مرادی آهنی

از همان ابتدا با تصاویر زیر تیتراژ و موسیقی- بدون هیچ کلامی- روایت داستان آغاز می‌شود: شهری که در آن آدم‌ها مرگ را انتخاب می‌کنند و اداره‌ پلیسش حداقل روزی چهار گزارش خودکشی دارد. ولی این دفعه همه چیز فرق می‌کند. سه مورد خودکشی شبیه به هم در یک هفته اتفاق افتاده. کارآگاه ایوا باتیز فکر نمی‌کند این‌ها خودکشی باشند. این مرگ‌ها از نظر او چند قتل‌ زنجیره‌ای هستند. همین حرف است که روسایش را حسابی از کوره درمی‌برد. ایوا وام و بدهی دارد، سال‌هاست شوهرش خودکشی کرده و دختر نوجوانش هم چندان قابل کنترل نیست. تنها کارآگاه باهوش اداره‌ پلیس است که از صحنه‌ قتل می‌ترسد و از روی عکس‌های محل جنایت سرنخ‌هایش را پیدا می‌کند. آدم ترسویی به نظر می‌رسد، گاهی حتی منفعل. از کارآگاهان شکست‌خورده‌ نسل هاردبویل هم چند مرحله وضعش خراب‌تر است. اگر آن‌ها استاد طعنه‌های به‌موقع و طنز تلخ بودند، ایوا باتیز حتی نمی‌تواند درست به کسی جواب دهد. اما تنها ایوا است که می‌فهمد فقط قاتل و روش قتل مشترک نبوده، چیزهایی بین این قتل‌ها به هم مربوط می‌شده و به هم وصلشان می‌کرده است. دوربینْ معکوس و شناور بر آسمان شهر پیش می‌رود. انگار وارونگی بر همه چیز حکم‌فرماست. بر پرونده‌هایی که بی‌دلیل بسته می‌شوند. بر شرایط اجتماعی و معترضانی که به خیابان ریخته‌اند. و حالا بر قتل‌ها. همه‌ این مقتول‌ها زمانی قاتل بوده‌اند. مقتول‌های فیلم مزاروس همان‌قدر به هم مربوط‌اند که قاتل‌های داستان «قتل در قطار سریع‌السیر شرق» آگاتا کریستی. مزاروس به ما می‌گوید بعضی آدم‌ها با سر به سمت مرگ می‌روند، اما نه برای ترفیع یا قهرمان شدن؛ برای غلبه بر ترس‌های ساده. برای این‌که فقط سر صحنه‌ قتل نلرزند.