گم شده در مرز زبان

محمدرضا مقدسیان  

تصویری را که از سینمای روسیه در کشور ما و البته در جهان ارائه شده است، شاید با فیلم‌های تارکوفسکی، سوخوروف، آیزنشتاین، پاراجانوف، میخالکوف و… در کل جریان سینمای نوآورانه این کشور بتوان به یاد آورد. ناگفته پیداست که بر اثر سیطره سینمای هالیوود و جریان فیلم‌های انگلیسی‌زبان در دنیا تنها فیلم‌هایی از جریان غیرانگلیسی‌زبان مجال مطرح و جهانی شدن را می‌یابند که جنبه‌های نوآورانه و بدیعی داشته باشند و در این میان فیلم‌های جریان اصلی یا سینمای کمدی، رمانتیک و حتی جنایی مطلوب اما غیرانگلیسی‌زبان کشورهایی مثل روسیه کمتر مجال ارائه جهانی می‌یابند. «ماجراهای اداره» هم یکی از همین فیلم‌هاست. اثری کمدی ملودراماتیک که از حیث کیفیت نوشتاری و کارگردانی یادآور سینمای بیلی وایلدر و کمدی‌سازان شهیر دنیاست. شاید یکی از کنجکاوی‌برانگیزترین نکات این فیلم حضور آلیسا فرندلیچ، بازیگر زن فیلم «استاکر» تارکوفسکی، باشد که این‌بار در نقشی متفاوت ظاهر شده و انصافا تغییر و تحول شخصیت از فضایی سفت و سخت تا بروز جنسی از لطافت زنانه را به‌درستی طی کرده است. تجربه جالبی است تماشای یک فیلم کمدی روسی برای مخاطبان جدی سینما تا افق نگاه سینمایی گسترده‌تری پیدا کنند به سینمای دنیا، تا سینما را فقط هالیوود نبینند به اضافه اندکی فیلم جشنواره‌پسند که به لطف توجه هالیوود دیده می‌شوند.